Czy Geodezja nie jest dziedziną nauki?

W odpowiedzi na pismo Departamentu Architektury, Budownictwa i Geodezji w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych Prezes Stowarzyszenia Geodetów Polskich Janusz Walo odpowiedział, iż SGP w pełni podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w uchwale nr 1/2017 Zarządu Głównego Stowarzyszenia Geodetów Polskich z dnia 13 grudnia 2017 r. W Uchwale tej Zarząd Główny SGP wyraził opinię, że utrzymanie dyscypliny związanej z geodezją i kartografią jest ważne dla prowadzenia spójnych badań w tym obszarze, kształcenia wysoko wykwalifikowanych kadr oraz rozwoju gospodarki narodowej w wielu obszarach. Wiedza, zasoby informacyjne, bazy danych obiektów topograficznych, kataster nieruchomości i narzędzia stosowane w geodezji stanowią koordynację ważnych dla funkcjonowania państwa spraw związanych z realizacją zadań publicznych, dotyczących w szczególności katastru nieruchomości, planowania przestrzennego, inwestycji infrastrukturalnych, środowiska, badań statystycznych i spisów powszechnych.

Warto podkreślić, że stanowisko Stowarzyszenia jest całkowicie zbieżne ze stanowiskiem szerokiego środowiska geodezyjnego, które uważa za niezbędne uwidocznienie w nowej klasyfikacji dyscypliny o proponowanej nazwie „geodezja i inżynieria geoprzestrzenna” (w obszarze 2: nauki inżynieryjne i techniczne) obejmującej całość dotychczasowego zakresu „geodezji i kartografii”. Stanowisko takie wystosował również Konwent Dziekanów Wydziałów Geodezyjnych oraz Polskie Towarzystwo Fotogrametrii i Teledetekcji.

W projekcie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych z 31 lipca 2018 nie znalazła się „geodezja i kartografia” ani „geodezja i inżynieria geoprzestrzenna” jak postulowano. W projekcie zakresu merytorycznego dotychczasowej „geodezji i kartografii” można za to upatrywać w dziedzinie nauk inżynieryjnych i technicznych w dyscyplinie „inżynieria lądowa”, w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych w dyscyplinie „nauki o Ziemi i środowisku”, a nawet w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie „geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna”. W uzasadnieniu projektu przeczytać można, iż obecna trzypoziomowa klasyfikacja określona w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych obejmuje 8 obszarów wiedzy, 22 dziedziny nauki i sztuki oraz 102 dyscypliny naukowe i artystyczne (w tym 7 dziedzin, w których nie wyodrębniono dyscyplin) i charakteryzuje się nadmiernym rozdrobnieniem. W przypadku ponad 1/5 dyscyplin naukowych i artystycznych liczba takich osób nie przekracza 100 w skali całego kraju. Sytuacja ta oczywiście nie dotyczy dyscypliny „geodezja i kartografia”, która do wspomnianej 1/5 raczej się nie kwalifikuje. Zaproponowana w projekcie klasyfikacja została opracowana w oparciu o propozycję przygotowaną przez przedstawicieli Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, Komitetu Polityki Naukowej, Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych. Zgodnie z wytyczną do wydania rozporządzenia opiera się ono na systematyce dziedzin nauki i dyscyplin naukowych przyjętej przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w której wyodrębniono 42 dyscypliny naukowe. Zostały one określone w oparciu o takie czynniki jak: obszar zainteresowań (objaśnianych zjawisk czy rozwiązywanych problemów) i zastosowań wyników badań naukowych, stosowane metody i techniki badawcze oraz źródła wiedzy. Od wyżej wymienionej klasyfikacji w opiniowanym obecnie projekcie rozporządzenia dopuszczono jednak pewne odstępstwa w odniesieniu do wyodrębnienia: dyscypliny nauki o bezpieczeństwie w dziedzinie nauk społecznych, dziedziny nauk teologicznych, dziedziny sztuki i dyscyplin artystycznych. Konsultacje trwają do 31 sierpnia 2018 r. Przebieg konsultacji można monitorować na stronie https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12314504. Rozporządzenie ma wejść w życie 1 października 2018 r.

K.B.

D.W.