Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego są już dostępne

W świadomości ludzi wykształcił się pogląd, że przed powodzią najlepiej chronią zabezpieczenia techniczne takie jak wały przeciwpowodziowe czy zbiorniki retencyjne. Jednak doświadczenia wielu krajów wskazują, że żadne zabezpieczenia techniczne nie chronią w pełni przed powodzią. Istnieje bowiem prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi o przepływie większym niż ten, dla którego przewidziano zabezpieczenia techniczne.

Jednym ze sposobów zapobiegania powodziom i ograniczania ich negatywnych skutków jest racjonalna polityka przestrzenna i unikanie zabudowy obszarów, na których powódź może spowodować duże straty. Dla osiągnięcia efektywności tych działań konieczne jest informowanie i uświadamianie społeczeństwa o zagrożeniu i ryzyku powodziowym.

Każdy obywatel może sprawdzić, czy zamieszkuje obszar zagrożony powodzią, a jeśli tak, to jak bardzo jest zagrożony. Udostępnienie informacji o obszarach zagrożonych powodzią i poziomie tego zagrożenia, jak również wskazanie jakie ryzyko wiąże się z wystąpieniem powodzi na danym obszarze, z pewnością przyczyni się do podejmowania przez mieszkańców, jak również władze lokalne, świadomych decyzji odnośnie lokalizacji inwestycji.

Mapy zagrożenia powodziowego (MZP) i mapy ryzyka powodziowego (MRP) zostały sporządzone na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 104).

Fot. Fragment mapy zagrożenia powodziowego wraz z głębokością wody

Za opracowanie map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego, zgodnie z ustawą, odpowiada Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.

Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego zostały opracowane w ramach projektu ”Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami” przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB – Centra Modelowania Powodziowego w Gdyni, Poznaniu, Krakowie i we Wrocławiu.

Projekt jest realizowany w konsorcjum, w skład którego wchodzą: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW) – lider konsorcjum, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW), Główny Urząd Geodezji i Kartografii (GUGiK), Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) oraz Instytut Łączności.

Projekt ISOK finansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka kwotą w wysokości 204 mln zł, z budżetu państwa kwotą 36 mln zł oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej kwotą 60 mln zł.

Mapy zagrożenia powodziowego zostały sporządzone dla obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, wskazanych we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego (WORP). Celem WORP jest, jak sama nazwa wskazuje, wstępna analiza ryzyka powodziowego i wskazanie rzek lub odcinków rzek i wybrzeża, dla których zostaną opracowane mapy zagrożenia powodziowego. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi obejmują rzeki, dla których istnieje znaczące ryzyko powodziowe lub wystąpienie tego ryzyka jest prawdopodobne.

W ramach projektu ISOK zostały opracowane mapy zagrożenia powodziowego przedstawiające obszary zagrożone powodzią o określonym prawdopodobieństwie wystąpienia:
1) obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi 0,2 %, (czyli raz na 500 lat);
2) obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi 1 %, (czyli raz na 100 lat);
3) obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi 10 %, (czyli raz na 10 lat).

Obszary zagrożone powodzią o prawdopodobieństwie 1% i 10%, stanowią obszary szczególnego zagrożenia powodzią, w rozumieniu ustawy Prawo wodne, dla których obowiązują zakazy zabudowy. Dodatkowo na mapach zagrożenia powodziowego przedstawiono obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego lub budowli ochronnych pasa technicznego. Przy wyznaczaniu tych obszarów uwzględniono w obliczeniach przepływ o prawdopodobieństwie wystąpienia 1%.

Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego opracowano w szczegółowości map w skali 1:10 000.

Mapy zostały wykonane w formie cyfrowej, obejmującej jednolitą bazę danych przestrzennych oraz w postaci wizualizacji kartograficznej w podziale arkuszowym map topograficznych w skali 1:10 000. Wersja kartograficzna obejmuje następujące formaty plików: TIFF, GEOTIFF oraz pdf.

Mapy w wersji kartograficznej w formacie pdf zostały opublikowane na Hydroportalu KZGW.

Hydroportal MZP i MRP umożliwia pobranie plików PDF zawierających rastry wersji kartograficznych map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego w podziale na arkusze mapy topograficznej w skali 1:10 000, w układzie współrzędnych PL-1992. Hydropotral prezentuje również dane mające służyć orientacji przestrzennej użytkownika.

Hydroportal MZP i MRP umożliwia użytkownikom wyszukanie obszaru, z którego zamierzają pobrać pliki map w formacie PDF, a następnie udostępnia informacje, czy dla określonego obszaru istnieje zagrożenie / ryzyko powodziowe i jeśli istnieje, umożliwia pobranie odpowiednich map w postaci plików PDF.

Przeglądanie map wymaga potwierdzenia przez użytkownika znajomości regulaminu określającego warunki korzystania z map publikowanych w Hydroportalu MZP i MRP. Po wejściu na stronę Hydroportalu MZP i MRP wyświetla się okno, w którym jest zamieszczony odnośnik do regulaminu i w którym użytkownik musi potwierdzić znajomość tego regulaminu. Potwierdzenie znajomości regulaminu przez użytkownika pozwala na przejście do widoku mapowego Hydroportalu MZP i MRP.
Jako dane podkładowe w widoku Hydroportalu wykorzystano dane z bazy Corine Land Cover.

Docelowo mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego będą udostępnione w środowisku systemu ISOK z zastosowaniem usług danych przestrzennych, udostępniających mapy (Map Services) oraz zbiory danych (Data Services). Planowany termin oddania systemu do eksploatacji to 31 grudnia 2014 r.

Na dzień 22 grudnia 2013 r. na Hydroportalu KZGW zostały opublikowane wszystkie mapy dostarczone przez Centra Modelowania Powodzi i Suszy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB.

Głównym celem opracowania map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego jest stworzenie podstaw do opracowania planów zarządzania ryzykiem powodziowym – ostatniego etapu wdrażania Dyrektywy Powodziowej. Mapy te będą skutecznym narzędziem pozyskiwania danych, podstawą ustanawiania priorytetów i podejmowania dalszych decyzji o charakterze technicznym, finansowym i politycznym dotyczących zarządzania ryzykiem powodziowym.

Adres Hydroportalu KZGW: http://mapy.isok.gov.pl

Źródło: kzgw.gov.pl

RŁ